Ich kolejność na wyniku może być nieco inna. To zależy od laboratorium.

Układ białokrwinkowy czyli leukocyty

Leukocyty są to krwinki zaangażowane w reakcje zapalne. Stąd zwiększona ilość leukocytów, czyli leukocytoza, występuje w zakażeniach, ale także w niektórych przypadkach chorób autoimmunologicznych czy zapalnych, ale także w chorobach hematologicznych (wszystkie choroby, które dotyczą krwi są hematologiczne, w tym wpisie będę tak nazywać te choroby, których przyczyna związana jest bezpośrednio z chorobą szpiku kostnego czy układu chłonnego; wiele z nich ma podłoże nowotworowe, dlatego wymagają szybkiego specjalistycznego postępowania). Natomiast zmniejszenie liczby leukocytów poniżej normy, nazywane leukopenią, świadczy o upośledzeniu wytwarzania białych krwinek w szpiku. Tak się dzieje np. u pacjentów po chemio- czy radioterapii, pod wpływem niektórych leków czy w chorobach autoimmunologicznych.
Jeśli stwierdzimy leukocytozę lub leukopenię powinniśmy przyjrzeć się poszczególnym subpopulacjom leukocytów. Na wyniku mamy zapisane ilości i odsetek procentowy limfocytów, neutrofilii, eozynofilii, bazofilii i monocytów.
Najwięcej jest neutrofilii i limfocytów i to zmiany w ich ilościach przekładają się na zwiększenie lub zmniejszenie liczby leukocytów. Monocytów i eozynofilii jest we krwi znacznie mniej, dlatego mało prawdopodobne, aby ich nadmiar lub niedobór wywołały leukocytozę lub leukopenię.

1.Neutrofile (Neu)

Najczęstszą przyczyną zwiększenia ich ilości we krwi jest ostra infekcja bakteryjna. Żeby to potwierdzić warto dodatkowo wykonać badanie CRP- wysoka wartość potwierdzi nasze rozpoznanie. Należy wówczas tej infekcji poszukać i ją leczyć. Ale podwyższoną ilość neutrofilii obserwujemy też w innych stanach, np. u pacjentów leczonych sterydami (np. Encorton, Metypred). Jeśli jednak te przyczyny zostaną wykluczone, należy zgłosić się do lekarza w celu dalszej diagnostyki, także hematologicznej.
Zmniejszenie liczby neutrofilii również wymaga diagnostyki. Szczególnie konieczna jest pilna interwencja w przypadku gorączki- niedobór neutrofilii świadczy o tym, że nie ma nas kto bronić przed zakażeniem i potrzeba dostarczyć pomocy z zewnątrz.

2.Limfocyty

Zwiększenie ich ilości (limfocytoza)obserwuje się w przewlekłych zakażeniach bakteryjnych, niektórych infekcjach wirusowych oraz w chorobach hematologicznych.

3.Eozynofile

Najczęściej przyczyną ich zwiększonej ilości, czyli eozynofilii, są alergie. Jeśli jednak istnieją co do tego wątpliwości, warto dodatkowo oznaczyć stężenie IgE- wartość powyżej normy potwierdzi to przypuszczenie. Dietetycy kojarzą natomiast eozynofilię bez wysokiego poziomu IgE z utajonymi nadwrażliwościami pokarmowymi. Żeby to potwierdzić wystarczy zazwyczaj skojarzenie objawów zgłaszanych przez pacjenta, wielu dodatkowo zaleca wykonywanie dodatkowych testów (m.in. opisanych TUTAJ).
Wiele osób kojarzy podwyższoną eozynofilię z obecnością pasożytów. Tak naprawdę jednak to nie sama obecność pasożytów w organizmie powoduje zwiększenie ilości pasożytów, ale substancje przez nie wydzielane. Stąd wniosek, że na samej podstawie ilości eozynofilów nie możemy rozpoznawać lub wykluczać infekcji pasożytniczej. A tym bardziej przeprowadzać leczenia, a często można się spotkać z takim zaleceniem na forach internetowych. Warto jednak taką możliwość wziąć pod uwagę.

4.Monocyty

Warto na ten parametr zwrócić uwagę, ponieważ ich ilość może podnieść się w chorobach jelit. Nie jest to jednak w żadnej mierze swoisty marker chorób jelit- coś wskazuje, ale nie wiadomo dokładnie co. Faktem jest, że wyższą wartość monocytów obserwuje się u pacjentów z objawami nadwrażliwości pokarmowych. Ich ilość zwykle normalizuje się po zastosowaniu odpowiedniej diety.

5.Bazofile

Przyczyny ich nieprawidłowej ilości są niemal wyłącznie hematologiczne

Układ czerwonokrwinkowy czyli erytrocyty (RBC)

Tutaj oceniamy liczbę erytrocytów (RBC), stężenie hemoglobiny (Hb), hematokryt (Ht) oraz tzw. wtórne wskaźniki erytrocytowe. Niskie wartości RBC, Hb i Ht wskazują na niedokrwistość, natomiast wtórne wskaźniki erytrocytowe pomagają w ustaleniu jej przyczyny.
Podstawowym kryterium diagnostycznym niedokrwistości jest stężenie hemoglobiny. Niskie stężenie może wynikać ze słabej produkcji lub zwiększonego niszczenia krwinek czerwonych czy nadmiernej utraty krwi.
Zwykle te trzy parametry idą w parze i wskazują na niedokrwistość. Jednak u kobiet w ciąży stężenie Hb może mieścić się w normie, a ilość erytrocytów czy hematokryt są obniżone. Jest to stan prawidłowy.
Ale w odniesieniu do hemoglobiny możemy mieć sytuację odwrotną, czyli jest jej za dużo. Taką sytuację nazywamy nadkwristością i zawsze wymaga konsultacji z lekarzem.

Niedokrwistość- i co dalej?

W przypadku niedokrwistości analizujemy wskaźniki erytrocytowe:
– średnią objętość erytrocytu czyli MCV- zwiększone MCV czyli makrocytozę obserwujemy w niedokrwistościach z niedoboru witaminy B12 i kwasu foliowego, po alkoholu; zmniejszone może m.in. wskazywać na niedobór żelaza jako przyczynę anemii
– średnią masę Hb w erytrocycie czyli MCH- obniżona może być obecna w stanach niedoboru żelaza
– średnie stężenie Hb w erytrocytach czyli MCHC- zmiany tego parametru zwykle idą w parze z MCH i świadczą o tym samym
– rozpiętość rozkładu objętości erytrocytów czyli RDW- ocenia zróżnicowanie wielkości erytrocytów; może być podwyższona, gdy obecne są dwie populacje erytrocytów różniących się wielkością, np. w początkowym stadium niedokrwistości z niedoboru żelaza, gdy MCV jest jeszcze prawidłowe.

Płytki krwi

uczestniczą w krzepnięciu krwi, stąd nieprawidłowa ich ilość będzie miała wpływ na krzepnięcie. Ich niedobór może być przyczyną przedłużonego krwawienia z miejsca zranienia czy łatwego powstawania siniaków, a nadmiar będzie sprzyjał tworzeniu się zakrzepów. 
Niedobór płytek krwi nazywamy trombocytopenią albo małopłytkowością. Przyczyną, podobnie jak w przypadku anemii, może być upośledzona produkcja w przypadku uszkodzenia szpiku kostnego bądź nadmierne niszczenie, np. w przypadku obecnych autoprzeciwciał.
Jedną z częstszych przyczyn małopłytkowości jest przewlekłe przyjmowanie preparatów kwasu acetylosalicylowego (Acard, Polocard) przez pacjentów z chorobami układu sercowo- naczyniowymi. Pamiętać jednak należy, że w tym przypadku obniżenie ilości płytek we krwi nie będzie duże, rzadko spada poniżej 100 tys/ μl. Po odstawieniu leków ilość płytek powinna wrócić do normy w ciągu kilku dni.

Sytuacja odwrotna, czyli zwiększenie ilości płytek krwi nazywana jest nadpłytkowością. Ponieważ sprzyja tworzeniu zakrzepów we krwi zawsze wymaga diagnostyki i odpowiedniego leczenia.
Innym parametrem związanym z płytkami krwi jest MPV, czyli średnia objętość płytki. Zmniejszone MPV zwykle idzie w parze ze zmniejszoną ilością płytek, natomiast zwiększenie MPV zwykle świadczy o niszczeniu płytek.

Mam nadzieję, że przybliżyłam choć nieco zawiłości morfologii krwi. Pamiętaj jednak, że nie należy samodzielnie stawiać rozpoznania ani rozpoczynać leczenia bez konsultacji z lekarzem. Chociaż często przyczyny zmian są proste do rozpoznania i leczenia, to jednak są wśród nich choroby hematologiczne, wymagające specjalistycznej diagnostyki i leczenia.

Ja natomiast dzisiejszy wpis traktuję jako wstęp do opisania najczęstszych niedokrwistości w przypadku nadwrażliwości pokarmowych, czyli niedokrwistości z niedoboru żelaza, kwasu foliowego i witaminy B12. Ale to już wkrótce!